Post Covid panel analiza – prošireni

Oporavak nakon korone

U zavisnosti od dužine i intenziteta trajanja simptoma COVID-19 infekcije, oporavak nakon može trajati različiti vremenski period. Koliko dugo će se osoba oporavljati nakon korone, zavisi pre svega od imuniteta pojedinca, kao i od činjenice da li je pacijent imao lakšu ili težu kliničku sliku. Takođe, hronične bolesti mogu uticati na dužinu i put oporavka osobe koja je imala kovid. Što su simptomi infekcije bili jači i izraženiji, verovatno će i oporavak nakon kovida trajati duže nego kod osoba sa blažim simptomima (ili asimptomatskih pacijenata).

SARS COV-2 virus može da ostavi dugotrajne posledice na razne organe – srce, pluća, bubrege, pankreas.

Post Covid panel-osnovni uključuje sledeće analize:

• Kompletna krvna slika
• CRP
• D-dimer
• LDH
• Feritin
• Glukoza
• Hba1c
• Urea
• Kreatinin
• AST
• ALT
• SARS COV-2 IgG antitela na spajk protein

 

Kompletna krvna slika

Kompletna krvna slika je laboratorijski test krvi koji se radi:

• U cilju preventivne dijagnostike. Lekar može preporučiti kompletnu krvnu sliku kao deo rutinskog medicinskog pregleda kako bi pratio opšte zdravlje pacijenata.
• Za dijagnozu zdravstvenog stanja. Lekar može predložiti kompletnu krvnu sliku ako osećate slabost, umor, groznicu, upalu, ili ukoliko primetite pojavu modrice ili krvarenje. Kompletna krvna slika može pomoći u dijagnostici uzroka ovih znakova i simptoma. Ako lekar sumnja da imate infekciju, KKS takođe može pomoći u potvrđivanju te dijagnoze.
• Za praćenje zdravstvenog stanja. Ako vam je dijagnostikovan poremećaj krvi koji utiče na broj krvnih zrnaca, vaš lekar može koristiti kompletnu krvnu sliku u cilju praćenja zdravstvenog stanja.
• Da prati medicinski tretman. Kompletna krvna slika se može koristiti za praćenje terapijskog učinka ako uzimate lekove koji mogu uticati na broj krvnih zrnaca.

 

Parametri koje se određuju u sklopu krvne slike su:

• Broj leukocita i leukocitarna formula
• Broj eritrocita
• Broja trombocita
• Koncentracija hemoglobina
• Hematokrit (predstavlja odnos krvnih ćelija prema krvnoj plazmi)
• Eritrocitni indeksi: MCV-prosečna veličina eritrocita, MCH-prosečna količina hemoglobina u eritrocitima, MCHC-prosečna koncentracija hemoglobina u eritrocitima

CRP (C reaktivni protein)

CRP (C-reaktivni protein) se određuje osobama kod kojih se sumnja na akutno zapaljenje usled teške bakterijske ili gljivične infekcije, maligniteta, operacije ili komplikacije osnovne bolesti (autoimunih oboljenja) za praćenje toka bolesti i praćenje odgovora na terapiju.

CRP test se koristi radi:

• Procene težine zapaljenskog (upalnog) procesa
• Ranog otkrivanja postoperativnih komplikacija
• Otkrivanje odbacivanja transplantanta
• Praćenja uspešnosti lečenja antibioticima kod bakterijskih infekcija
• Praćenje pacijenata sa inflamatorinim reumatskim bolestima

Lekar može da traži CRP test da proveri da li ima upale, što može ukazivati na infekciju ili hroničnu upalnu bolest, poput reumatoidnog artritisa ili lupusa. CRP je koristan marker u dijagnostici i praćenju efekata lečenja akutnih upalnih procesa naročito u odeljenjima intenzivne nege i kod male dece.

D-dimer

D-dimer  se određuje osobama kod kojih se sumnja da imaju tromboze (duboku vensku trombozu, plućnu emboliju, diseminovanu intravaskularnu koagulaciju) ili stanja koja mogu da dovedu do njih, kao i u praćenju terapije tromboza.

Glavna upotreba D-dimera kao laboratorijsko-dijagnostičkog parametra je u svrhu isključivanja prisustva tromboembolijskih poremećaja.

Određivanje koncentracije D-dimera pomaže i u proceni da li je dalje ispitivanje potrebno u dijagnostici različitih bolesti i stanja, koja dovode do hiperkoagulopatije – tendencije ka stvaranju trombova.

Određivanje D-dimera je od značaja ukoliko pacijent ima neki od navedenih simptoma:

• Otežano disanje
• Kašalj
• Iskašljavanje krvi
• Bol u grudima
• Ubrzan rad srca

LDH (laktat dehidrogenaza)

Laktat dehidrogenaza LDH se određuje osobama koje imaju akutno ili hronično stanje koje dovodi do oštećenja tkiva ili ćelija, osobama koje imaju nakupljanja tečnosti u određenim delovima tela da se postavi dijagnoza, kao i osobama obolelim od meningitisa da se pomogne u diferencijalnoj dijagnozi.

LDH je enzim koji se nalazi u skoro svakoj ćeliji našeg tela, uključujući krv, mišiće, mozak, bubrege i pankreas. LDH pretvara šećer u energiju. LDH testom se meri količina LDH u krvi ili drugoj telesnoj tečnosti.

Visok nivo LDH ukazuje na neki oblik oštećenja tkiva. Visok nivo više od jednog izoenzima ovog parametra može ukazivati na više od jednog uzroka oštećenja tkiva ( npr. pacijent sa upalom pluća takođe može imati srčani udar). Ekstremno visoki nivoi LDH mogu ukazivati na ozbiljnu bolest ili zatajenje više organa.

Feritin

Feritin je protein koji predstavlja depo gvožđa u organizmu. Feritin vezuje gvožđe i skladišti ga u jetri, slezini, ćelijama koštane srži.

Feritin je ujedno i pozitivni reaktant akutne faze. To znači da se njegova koncentracija povećava kod različitih inflamatornih procesa poput infekcija, zapaljenja, autoimunih bolesti.

Takođe, kod postojanja oštećenja ćelija jetre (hepatitis, toksični agensi, alkoholizam), feritin se oslobađa iz oštećenih ćelija i njegov nivo u krvi raste bez obzira što je ukupna količina gvožđa u krvi normalna.

Glukoza

Glukoza (šećer u krvi) se koristi u cilju utvrđivanja opšteg zdravstvenog stanja, kao pomoć u postavljanju dijagnoze i praćenja terapije dijabetesa i drugih poremećaja metabolizma ugljenih hidrata (gestacioni dijabetes, hipoglikemija i neuroendokrini tumori pankreasa).

Određeni broj pacijenata koji su preležali COVID-19 ima povišen nivo ovog parametra u krvi, što se verovatno objašnjava činjenicom da je virus inficirao ćelije pankreasa čime je poremetio normalnu proizvodnju i sekreciju insulina (reguliše nivo glukoze u krvi).

HbA1c (glikozilirani hemoglobin)

HbA1c (tromesečni šećer) se koristi za procenu nivoa glukoze u prethodna 2 do 3 meseca, što ga čini značajnim laboratorijskim testom u dijagnostici i praćenju terapije dijabetesa (šećerne bolesti).

Određene studije su pokazale da je kod pacijeneta sa težim oblikom kovida ovaj parametar bio viši u odnosu na pacijente koji su imali blaže simptome bolesti.

Urea

Urea (BUN) se koristi da se proceni stanje bubrega, kao pomoć u dijagnostici oboljenja bubrega, kao i da se prati efikasnost terapije kod oboljenja i oštećenja bubrega. Urea je mali molekul koji se konstantno stvara u jetri, a nastaje u procesu razlaganja proteina na aminokiseline. U toku razlaganja proteina stvaraju se aminokiseline i amonijak, koji se prevodi u manje štetni proizvod-ureu, koja se iz ogranizma izbacuje preko bubrega.

Simptomi uremije (povišenog nivoa uree) uključuju:

• Kognitivna disfunkcija (problemi sa razmišljanjem i pamćenjem)
• Umor
• Kratkoća daha zbog akumulacije tečnosti
• Gubitak apetita
• Grčevi u mišićima
• Mučnina i povraćanje
• Svrab
• Neobjašnjivi gubitak težine

Kreatinin

Test na kreatinin se koristi da bi se videlo da li bubrezi rade normalno. Često se radi zajedno sa analizom uree (BUN).

Kreatinin je proizvod koji stvaraju mišići kao deo redovnih, svakodnevnih aktivnosti kroz proces razgradnje kreatina koji služi kao rezerva energije u mišićima. Normalno, bubrezi filtriraju kreatinin iz krvi koji se zatim putem bubrega izlučuje kroz urin. Ukoliko bubrezi ne rade kako bi trebalo, kreatinin se zadržava (nagomilava) u krvi.

Kreatinin se određuje osobama koje vrše rutinski medicinski pregled, osobama koje imaju znakove i simptome oboljenja bubrega ili stanja koja mogu biti pogoršana bubrežnom disfunkcijom, periodično se određuje osobama obolelim od bubrežnih oboljenja u cilju praćenja terapije i toka bolesti.

AST

Test aspartat aminotransferaze (AST) se koristi za dijagnostiku i praćenje bolesti jetre, naročito da se prati oštećenje ćelija jetre (hepatocita).

AST je enzim koji se proizvodi u jetri. Drugi organi poput srca, bubrega, mozga i mišića, takođe proizvode manje količine ovog enzima. Normalno, nivoi AST u krvi su niski i kreću se u referentnim granicama detekcije. Kada postoji oštećene jetre, raste nivo ovog enzima u krvi.

ALT

Ovaj enzim se uglavnom nalazi u jetri. Manje količine ALT su takođe zastupljene u bubrezima i drugim organima.

Organizam koristi ALT da razgradi hranu i pretvori je u energiju. Normalno, nivoi ALT u krvi su niski. Ako dođe do oštećenja jetre, ona oslobađa više ALT u krv i nivoi će porasti.

Poređenje nivoa ALT sa AST daje lekaru više informacija o zdravlju i funkciji jetre.

SARS-CoV-2 IgG antitela na Spajk protein („spike“ protein)

Test se preporučuje za proveru imunološkog statusa osoba (potvrda uspešnosti imunizacije) koje su vakcinisane bilo kojom vrstom vakcine protiv SARS-CoV-2, kao i kod osoba koje su preležale COVID-19.

U pitanju je kvantitativni test, što znači da se rezultat može koristiti za praćenje stepena imunizacije nastale bilo prirodnim ili vakcinom indukovanim odgovorom.

Priprema za analizu

Uzorak: Venska krv

Krv se uzorkuje ujutru na prazan stomak, nakon 8-10 sati gladovanja obzirom da je potrebno raditi parametre poput glukoze i feritina.

Vreme izdavanja rezultata: 1 dan

 

 

SAZNAJ VIŠE

FERITIN – važan u dijagnostici anemije uzrokovane nedostatkom gvožđa

HbA1c – procena prosečnog nivoa šećera u krvi u dijagnostici ili kontroli dijabetesa