Šta je Papa test?
Papa test je skrining metoda za testiranje na rak grlića materice kod žena. Skrining metoda nije isto što i dijagnostički test, već nalazi ovog testa služe za izdvajanje pacijentkinja koje eventualno imaju povećan rizik za razvoj prekancerogenih i kancerogenih promena na grliću materice.
Papa test sa najčešće radi istovremeno kad i kolposkopija (kolposkopija je medicinska dijagnostička procedura za vizuelno ispitivanje grlića materice, kao i vagine i vulve pomoću kolposkopa). Glavni cilj kolposkopije je prevencija raka grlića materice ranim otkrivanjem i lečenjem prekancerogenih lezija.
Kombinacijom ove dve metode ispitivanja postiže se velika tačnost i preciznost kliničke i laboratorijske dijagnostike.
Rano otkrivanje raka grlića materice pomoću Papa testa daje veće šanse za izlečenje. Papa test takođe može otkriti promene u ćelijama grlića materice koje ukazuju na to da bi se rak mogao razviti u budućnosti. Rano otkrivanje ovih abnormalnih ćelija pomoću Papa testa je prvi korak u zaustavljanju mogućeg razvoja raka grlića materice.
Zašto se radi Papa test?
Papa test se radi u cilju ranog otkrivanja karcinoma grlića materice.
Papa test je dugo bio zlatni standard za skrining raka grlića materice, ali sada se i test HPV (humani papiloma virus) tipizacija takođe smatra dobrom opcijom testiranja za žene starije od 30 godina.
Kod žena starijih od 30 godina, Papa test se može kombinovati sa testom na humani papiloma virus (HPV) —seksualno prenosivu infekciju koja može izazvati rak grlića materice.
U nekim slučajevima (po preporuci lekara), HPV test se može uraditi umesto Papa testa.
Obzirom da se Papa test, pre svega, koristi kao skrining metoda raka grlića materice, ovim testom se mogu otkriti i prisutne infekcije i inflamatorna stanja koja nisu (uvek) kancerogenog karaktera.
Kada se radi Papa test?
Preporuka lekara je da se Papa test radi jednom tokom šest meseci, a obavezno jednom
godišnje (normalni uslovi).
Preporučuje se da uradite ovu analizu:
- Najkasnije do 3 godine nakon prvog stupanja u intimne odnose (ne kasnije od 21 godine starosti)
- Ženama čiji su rezultati Papa testa bili negativni (uzrasta 21-29 godina), preporuka je da se ovaj test radi svake dve do tri godine
- Kod žena starijih od 30 godina, Papa test se može kombinovati sa testom na humani papiloma virus (HPV) —seksualno prenosivu infekciju koja može izazvati rak grlića materice (jednom do dva puta godišnje)
- Trenutne medicinske smernice kažu da test nije neophodan nakon 65 godina starosti ako su rezultati bili uredni tokom prethodnih nekoliko godina
- Najbolje vreme za zakazivanje Papa testa je najmanje 5 dana nakon završetka menstruacije (najbolje oko 10-og dana ciklusa)
- Papa test se može uraditi tokom menstrualnog perioda ukoliko je takva preporuka lekara
Uzorkovanje za Papa test konvencionalnom
metodom
Papa test uključuje prikupljanje ćelija iz grlića materice – kada se mala četka koristi za nežno uklanjanje ćelija sa površine grlića materice i oblasti oko nje kako bi se mogle proveriti pod mikroskopom na rak grlića materice ili promene ćelija koje mogu dovesti do raka grlića materice.
Neophodno je da pri uzimanju brisa opustite mišiće karlice, čime omogućavate jednostavno i nesmetano stavljanje sterilnog spekuluma (plastičnog/metalnog umetka kojim se razmaknu zidovi vagine) napravi prostor da se lakše dođe do grlića i pravilno uzme bris.
Pomoću štapića se sa grlića polako sastružu ćelije i napravi razmaz. Dalja obrada se radi u patohistološkoj laboratoriji koja i izdaje nalaz.
Pogledajte kako se uzima Papa test na sledećem linku.
Kako se uzima Papa test u laboratorijskim uslovima?
Pacijentkinja se za uzimanje briseva priprema na isti način kao i kod ginekološkog pregleda.
Pre samog uzimanja genitalnih briseva, pacijentkinja daje osnovne lične podatke: ime i prezime, datum rođenja i željeni način dostavljanja rezultata: lično preuzimanje, putem mail-a ili putem aplikacije WEB rezultati.
Za potrebe uzimanja ženskih genitalnih briseva Beo-Lab laboratorije imaju posebno opremljene kabinete.
Kabineti imaju svu potrebnu opremu, kao i edukovan stručni kadar.
Na sledećim lokacijama Beo-lab laboratorija je dostupno uzimanje cervikalnih briseva za PAPA test:
-
Resavska 58-60, Beograd
-
Pjarona de Mondezira 30/5, Beograd
-
Crnotravska 7-9, Beograd
-
Nikolaja Gogolja 30A, Beograd
-
Braće Ribnikar 7, Novi Sad
NAPOMENA: Potrebno je unapred proveriti dostupnost uzorkovanja cervikalnog brisa za PAPA test na gore pomenutim lokacijama, pozivanjem broja telefona
+381113622888 za lokacije Beo-lab laboratorija u Beogradu, kao i broja telefona
+381213025050 za Beo-lab laboratoriju u Novom Sadu.
Trudnicama ne uzimamo briseve (izuzev dostavljenog uzorka od strane ginekologa).
Uzimanje genitalnih briseva se NE OBAVLJA na svim lokacijama Beo-lab laboratorija.
Ukoliko želite da vaš ginekolog uradi uzorkovanje možete uzorke dostaviti lično u neku od naših laboratorija , kako u Beogradu tako i u ostatku Srbije (vama najbližu) ili da dostavljanje uzorka do laboratorije ginekološka ordinacija uslužno uradi za vas.
Kako se pripremiti za Papa test?
Uzorkovanje za Papa test podrazumeva uzimanje ćelija sa i iz grlića materice. Uzorak za Papa test je cervikalni bris. Da bi uzeti uzorak brisa bio adekvatan i kvalitetan ( što je preduslov za dobijanje validnih laboratorijskih rezultata) veoma je važno da se pravilno pripremite za uzorkovanje.
- Dve večeri pre uzorkovanja ne bi trebalo koristiti vaginalne tablete (bilo koju vrstuvaginaleta, pa i biljnih)
- Ukoliko ste bili na konkretnoj terapiji pa dolazite na kontrolni pregled, od završetka primene propisane terapije mora da prođe 72h
- Veče pre uzorkovanja ne vršiti unutrašnje ispiranje vagine
- Bez intimnih odnosa dan pre uzorkovanja (tj.u poslednjih 24h)
- Uzimanje uzorka je najbolje obaviti 10-og dana od početka ciklusa (menstruacije)
- Jutro pred dolazak u laboratoriju oprati genitalnu regiju blagim sapunom i toplom vodom i obući čist donji veš
Napomena: Preporuka je da između dva uzorkovanja za Papa test prođe najmanje 6nedelja. Prilikom uzorkovanja, skidaju se ćelije sa i iz grlića materice pa je potrebno vreme da se iste obnove (obavezno navedite na prijemu laboratorije ukoliko ste nedavno radili Papa test).
Kako se tumači rezultat konvencionalnog Papa
testa?
Za tumačenje rezultata Papanikolau testa 1954. godine uvedena je klasifikacija, koja se već dugo koristi u ginekološkoj praksi. Po ovoj podeli, postoji 5 različitih grupa Papa testa:
- PAPA I – uredan nalaz
- PAPA II – normalan nalaz
- PAPA III – sumnja na postojanje premalignih promenaIIIa: nejasan nalaz uz mogućnost da se radi i o benignim reaktivnim promenama
IIIb: sumnja na postojanje premaligne promene niskog stepena rizika
IIIc: sumnja na postojanje premaligne promene visokog stepena rizika
- PAPA IV – najverovatnije postojanje premaligne promene
- PAPA V – sumnja na invazivni karcinom
Krajem osamdesetih godina prošlog veka uvedena je nova klasifikacija, poznatija pod nazivom Bethesda sistem koji je tokom godina unapređivan tako da se sada koristi onaj iz 2014. godine.
Smisao uvođenja ove klasifikacije je logičnija i jasnija povezanost nalaza cervikalne citologije i patohistoloških nalaza nakon biopsije grlića.
Premaligne promene na grliću materice su podeljene u 2 grupe: lezije pločastoslojevitog epitela i lezije žlezdanog epitela. Normalan nalaz je NILM, dok ostali nalazi zahtevaju podrobnije praćenje, lečenje ili dalje dijagnostičke procedure.
NAPOMENA: U citološkim nalazima naše laboratorije odgovori su dati po Bethesda sistemu i ukratko je objašnjeno njihovo značenje. S obzirom da u našoj zemlji ginekolozi u svakodnevnoj praksi više koriste staru PAPA klasifikaciju, na kraju citološkog nalaza Beo-lab laboratorija videćete korelaciju nalaza po Bethesda sistemu sa nalazom po PAPA klasifikaciji.
Pre početka citološkog pregleda, potrebno je izvršiti početni pregled preparata i dati procenu kvaliteta uzetog uzorka za analizu:
- Uzorak je zadovoljavajući za vrednovanje
- Uzorak nezadovoljavajući za vrednovanje (npr. nedovoljan broj uzetih ćelija)
Osetljivost Papa testa nije veća od 80%. Taj podatak nam govori o tome da postoji mogućnost dobijanja lažno pozitivnih tj. lažno negativnih rezultata.
Test se smatra lažno pozitivnim kada ukazuje na prisustvo promena koje ne postoje, dok je lažno negativan ukoliko ne ukaže na promene koje su stvarno prisutne.
Zato se PAPA test ponavlja u određenim vremenskim intervalima na kontrolnim pregledima po savetu lekara, i često se radi zajedno sa kolposkopijom.
Kod rezultata koji daju sumnjive vrednosti, pristupa se biopsiji tkiva grlića materice i patohistološkoj analizi koja se smatra definitvnom analizom za potvrdu/odustvo dijagnoze karcinoma grlića materice.
Napomena: Rezultat Papa testa tumači stručno lice tj. lekar koji ima uvid u zdravstveno stanje pacijentkinje.
Vreme izdavanja rezultata
Rezultat Papa testa se izdaje najkasnije za 3 radna dana.
Povezani članci: