Skrining raka grlića materice istovremenom primenom citologije i HPV testa
Papa test na tečnoj podlozi (Liquid-based cervical cytology, LBC)
BD SurePath Liquid-based Pap test
Rak grlića materice (karcinom cerviksa uterusa) je prepoznat kao ozbiljan javnozdravstveni izazov budući da se Srbija i dalje nalazi u grupi zemalja sa visokim stopama obolevanja i umiranja u Evropi. Prema najnovijim podacima Registra za rak Instituta za javno zdravlje Srbije „Dr Milan Jovanović Batut”, svake godine se u Srbiji u proseku registruje 1163 novoobolele žene, a život izgubi 459 žena. Borba protiv malignih bolesti podrazumeva angažovanje društva u celini, ali i odgovornost svakog pojedinca za brigu o vlastitom zdravlju i prevenciji bolesti. Rak grlića materice može biti uspešno izlečen ukoliko se dijagnostikuje u ranoj fazi i tretira blagovremeno.
🧬Rak grlića materice je zloćudni tumor lokalizovan na donjem delu materice, koji je okrenut prema vagini. Najčešći uzrok promena na grliću materice je perzistentna, hronična infekcija genitalnog trakta specifičnim onkogenim tipovima humanog papilloma virusa (HPV), koji je prisutan u većini cervikalnih lezija koje se kasnije razvijaju u karcinom. Bolest počinje kada se određene ćelije grlića materice promene i počnu nekontrolisano da se umnožavaju.
🧬 Infekcije HPV su najrasprostranjenije seksualno transmisivne infekcije, koje u većini slučajeva prolaze spontano bez posledica u periodu od 6 do 24 meseci. Smatra se da većina seksualno aktivnih ljudi bude zaraženo ovim virusom u nekom trenutku života, a da često i ne zna da je bila inficirana. Međutim, u zavisnosti od tipa HPV može doći i do hronične infekcije, a nastale promene mogu biti dobroćudne (kondilomi), ali i zloćudne (cervikalna intraepitelna neoplazija, karcinom grlića materice).
🧬 Oko 40 tipova HPV inficira genitalnu regiju, 14 HPV tipova je onkogeno i uzrokuje rizične infekcije sa visokim potencijalom za razvoj karcinoma cerviksa, penisa, vulve, vagine, analne i orofaringealne regije. U preko 95% svih karcinoma grlića materice nađena je infekcija nekim od tipova HPV. Najčešći onkogeni tipovi su 16 i 18 koji uzrokuju 70% svih slučajeva karcinoma cerviksa.
🧬 Faktori rizika za razvoj karcinoma cerviksa su: veći broj seksualnih partnera, nezaštićeni seksualni odnosi, rano stupanje u seksualne odnose, onkogenost HPV tipa, status imunološkog sistema, prisustvo drugih seksualno transmisivnih bolesti.
Imajući u vidu da je glavni faktor rizika za nastanak karcinoma grlića materice dugotrajna infekcija onkogenim tipovima HPV bez pratećih simptoma, potrebno je na vreme pristupiti dijagnostici. Redovni pregledi imaju za cilj da se promene na grliću materice detektuju rano, pre nego što nastane rak, onda kada mogu lako da se otklone.
Skrining (screening) testiranje podrazumeva primenu medicinskih testova u cilju ranog otkrivanja bolesti pre pojave simptoma i znakova. Dakle, skrining testiranje se izvodi na prividno zdravim osobama (bez tegoba) kako bi se odredila verovatnoća prisustva oboljenja i uvećala mogućnost da se blagovremeno deluje adekvatnom terapijom čime se pruža šansa da se utiče na tok i ishod bolesti.
֍ Skrining test za rano otkrivanje karcinoma grlića materice je cervikalni bris za Papanikolau test (Papa), koji se smatra jednim od najboljih testova prevencije u humanoj onkologiji. Papa test se sprovodi u kombinaciji sa kolposkopskom procedurom za vizuelno ispitivanje grlića materice i vagine pod uveličanjem. Papa test se zasniva na citološkoj analizi prikupljenog sloja ćelija sa cerviko-vaginalnog područja kojom se utvrđuje eventualno prisustvo izmenjenih (abnormalnih) ćelija, promena koje imaju potencijal da prerastu u ozbiljne lezije (oštećenja) pa čak i kancer. Tretiranje početnih promena tzv. premalignih lezija je najbolji način da se spreči njihov prelazak u maligne promene, kada je sve daleko neizvesnije i teže. Zahvaljujući redovnim ginekološkim pregledima i primeni Papa testa u dijagnostici lezija grlića kao sekundarnom metodom prevencije, incidenca karcinoma grlića materice i smrtnost su smanjeni za 70%.
֍ Međutim, nisu svi Papa testovi isti. Nova generacija testa za skrining raka grlića materice Papa test na tečnoj podlozi (Liquid-based cervical cytology, LBC) je razvijen kako bi se unapredila dijagnostička pouzdanost konvencionalne Papa metode. Naime, Papa test može imati lažno pozitivne i lažno negativne rezultate zbog neadekvatnog uzorkovanja i/ili neadekvatnog prenošenja ćelija iz brisa na predmetno staklo. Interpretacija nalaza može biti otežana zbog hemoragijske i inflamatorne pozadine. Za razliku od konvencionalnog Papa testa, LBC metoda rezultuje očuvanjem celokupne ćelijske populacije dobijene prilikom uzorkovanja kao i formiranjem tankog sloja preparata sa čistom pozadinom. Dakle, LBC predstavlja savremenu, usavršenu verziju Papa testa u tečnom medijumu, koja omogućava otkrivanje promena na grliću materice u ranoj fazi. Pored toga, LBC metoda uzorkovanja pruža i jednostavnu mogućnost dodatne dijagnostike, identifikovanje visokorizičnih tipova HPV i dodatne molekularne dijagnostičke testove iz istog uzorka.
Osnovna razlika prilikom uzimanja uzoraka između konvencionalnog razmaza i LBC je ta što se ćelije uzete sa i iz grlića materice, prenose direktno u posudicu sa tečnošću za konzerviranje, umesto što se razmažu po mikroskopskom staklu, čime se osigurava da se 100% uzorka pošalje u laboratoriju, dok se procedurom u konvencionalnoj metodi prosečno odbacuje i do 37% ćelija.
Kroz standardizovani jedinstveni proces obrade i prečišćavanja uzorka u laboratoriji omogućeno je uklanjanje svih ne-dijagnostičkih komponenti kao što su inflamatorne ćelije, mukus, krv i lubrikanti. Na taj način efikasnom i pouzdanom obradom prenosi se samo dijagnostički najrelevantniji materijal na preparat, čime je značajno smanjen broj neadekvatnih ili nezadovoljavajućih rezultata.
Detekcija se radi kompjuterizovanim pristupom uz isključivanje subjektivne komponente u citološkoj dijagnostici.
Mogućnost jednostavnog dodatnog testiranja je važna, naročito ako se ima u vidu preporuka da između dva uzorkovanja ćelija cerviksa treba da prođe 60 dana. I dok sa konvencionalnim Papa testom dodatni molekularni i biomarker testovi nisu mogući, BD SurePath Liquid-based Pap test omogućava da se iz istog uzorka mogu uraditi HPV tipizacija, kao i dodatni DNK testovi.
BD SurePath LBC procedura pokazuje veću pouzdanost od bilo koje druge trenutno dostupne metode. Na osnovu kliničke studije koja je sprovedena na oko 6 miliona uzoraka tokom 13 godina dokazano je da žene koje su testirane BD SurePath LBC Papa testom imaju veću šansu da se eventualno prisustvo prekanceroznih lezija detektuje pravovremeno u odnosu na žene koje su testirane konvencionalnom metodom ili drugim LBC testovima (ThinPrep Pap Test). U poređenju sa konvencionalnom metodom, BD SurePath Liquid-based Pap Test rezultuje sa 58,4% manje nezadovoljavajućih rezultata.
֍ Preventivni ginekološki pregledi sa Papa testom su preporučeni za sve žene počevši od 21. godine života odnosno najkasnije do tri godine nakon prvog stupanja u intimne odnose. Lezije koje vode ka karcinomu grlića materice, mogu se pojaviti rano po započinjanju intimnih odnosa, jer već i tokom prvog seksualnog kontakta može doći do infekcije onkogenim tipom HPV virusa. Testiranje je namenjeno svim ženama izuzev trudnicama, ženama koje nikada nisu imale seksualni odnos, kao i ženama koje su na lečenju od raka grlića materice ili je hirurškim putem odstranjena materica/grlić materice.
֍ Preporuka je da se redovan ginekološki pregled koji uključuje Papa test obavlja jedanput godišnje. Međutim, kada postoji sumnja na postojanje promena, pacijentkinje se mogu češće pozivati na kontrolu npr. jednom u šest meseci. Testiranje se ne sprovodi tokom menstrualnog ciklusa, kao i u slučaju seksualnog odnosa ili primene vaginaleta u poslednja 24h.
֍ Nakon 65. godine, Papa test se može raditi i na pet godina, pod uslovom da je do tada nalaz bio normalan.
֍ Pored Papa testa, u ranom otkrivanju raka grlića materice može se koristiti HPV test kojim se primenom osetljive PCR tehnike utvrđuje prisustvo HPV virusa. Ukoliko se testom utvrdi prisustvo HPV virusa, može se uraditi genotipizacija kojom se otkriva genotip virusa.
U Beo-lab laboratoriji se detektuju sledećI genotipovi HPV virusa:
◊ niskorizični 6, 11
◊ visokorizični 16, 18, 31, 39, 45, 59, 33, 35, 56, 68, 51, 52, 58, 66
Ako se vratimo u istoriju i pogledamo unazad, sve značajne kompanije u svetu su krenule sitnim koracima, kombinujući viziju, upornost, strpljenje, šanse i inovacije.
Istorija razvoja Beo-lab laboratorija u tom smislu, nije izuzetak.
Vraćamo se unazad samo da bi videli koliko nas je fokus na srce Beo-Laba odveo napred.
Srce naše kompanije su pacijenti i njihove potrebe iz oblasti laboratorijske dijagnostike.
Mreža laboratorija
Posećeni linkovi
Nove analize
Beo-lab laboratorije, Medicover/Synevo , pripadajući logotip i sve povezane Beo-lab marke su registrovani zaštitni znakovi kompanije Beo-lab laboratorije. Sve oznake trećih strana – ® i ™ – vlasništvo su njihovih vlasnika. © 2000-2024 Beo-lab laboratorije. Sva prava zadržana
